چرا مردمک دو چشم بعضی افراد با یکدیگر مساوی نیست؟

مردمک نامساوی

مردمک نامساوی دو چشم که اصطلاحاً پزشکی ” anisocoria” است به‌ندرت روی می‌دهد. در صورت موجود بودن هیچ‌گونه تغییر شکل عنبیه یا کرهٔ چشم، معمولاً نامساوی بودن دو مردمک در اثر نقض در مسیرهای عصبی وابران کنترل‌کنندگی مردمک در عصب شمارهٔ ۳ جمجمه‌ای (رشته‌های پاراسمپاتیک) یا مسیرهای سمپاتیک ایجاد می‌شود.ضایعات فیزیکی و مصرف بعضی از داروها (مثل پیلوکارپین، کوکایین، تروپیکامید، اسکوپولامین) از طریق تأثیر بر این مسیرها موجب عدم‌تساوی دو مردمک می‌شوند.

مردمک کوچک‌تر غیر طبیعی باشد

چنانچه مردمک کوچک‌تر، غیرطبیعی باشد، تاباندن نور مستقیم به چشم موجب گشادشدن (میدریاز) این مردمک نمی‌شود و در این موارد احتمالاً اختلال در رشته‌های عصبی سمپاتیک است. (نظیر آنچه در سندرم هورنر دیده می‌شود.) اما اگر مردمک بزرگ‌تر، غیرطبیعی باشد در پاسخ به نور، تنگ نمی‌شود و در این موارد احتمال نقض در عصب پاراسمپاتیک وجود دارد و امکان وجود فلج عصب شماره ۳ جمجمه‌ای (عصب حرکتی چشم) مطرح می‌شود. نامساوی بودن خفیف مردمک (تا ۰.۵ میلی‌متر) به‌طور طبیعی به نحو شایعی دیده می‌شود.

عدم تساوی مردمک و منگی

عدم‌تساوی دو مردمک در حضورمنگی، کاهش وضعیت روانی و سردرد شدید می‌تواند علامت وجود خون، تومور یا بیماری دیگر در داخل مغز باشد. در این موارد وارد آمدن فشار بر بعضی از اعصاب حیاتی موجب نامساوی بودن دو مردمکمی شود و این وضعیت اورژانس پزشکی به شمار می‌آید و باید مورد درمان فوری (و احتمالاً جراحی) قرار گیرد.